ต้องทำวงจรที่ 2 ? คืออะไร? เมื่อไฟบ้านไม่พอสำหรับ EV เพิ่มขนาดมิเตอร์วงจรที่ 2 กับการไฟฟ้าทำอย่างไร? มีขั้นตอนอะไรบ้าง?

เมื่อท่านกำลังพิจารณาติดตั้งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า (EV Charger) ที่บ้าน แล้วสำรวจระบบไฟฟ้าที่บ้านพบว่า บ้านเราก็เหมือนบ้านส่วนใหญ่ในประเทศไทยที่มีขนาดระบบไฟฟ้าของหม้อไฟ 15(45) A ซึ่งไม่เพียงพอ/หรือไม่สามารถรองรับการติดตั้งเครื่องชาร์จ EV ที่บ้านได้ จะต้องดำเนินการติดตั้งวงจรที่ 2 ซึ่งทำอย่างไรบ้าง? บทความนี้มีคำตอบให้คุณ

ระบบไฟฟ้าวงจรที่ 2 คือการวงจรสายเมนไฟฟ้าใหม่เพิ่มเป็นเส้นที่ 2 คู่ขนานกับวงจรสายเมนไฟฟ้าเส้นเดิม โดยการเดินแบบวงจรที่2 จะเป็นการทำระบบไฟฟ้าจากมิเตอร์ไฟฟ้าของบ้านมายังตู้ไฟโรงจอดรถ โดยในตู้ไฟโรงจอดรถต้องมีการติดตั้งเมนเซอกิตเบรกเกอร์แบบ 2 pole พิกัด 50A(โดยทั่วไป) รวมถึงติดตั้ง RCD กันดูดและระบบกราวด์ความลึก 2.4 เมตรการที่จะปรับปรุงระบบไฟฟ้าในบ้านให้รองรับ EV Charger เราได้สรุปขั้นตอนการดำเนินการเป็น 5 Step ได้แก่ 1)สำรวจระบบไฟฟ้าเดิมของบ้าน 2)ยื่นเรื่องกับการไฟฟ้าเพื่อขอเพิ่มขนาดมิเตอร์เป็นขนาด 30(100) 3)ติดตั้งระบบไฟฟ้าวงจรที่สอง 4)ติดตั้งเครื่องชาร์จ 5)แจ้งการไฟฟ้าเพื่อตรวจสอบมาตฐานการติดตั้งวงจรที่ 2 และเครื่องชาร์จ เพื่อที่การไฟฟ้าจะดำเนินการเปลี่ยนมิเตอร์เป็นขนาด 30(100) ให้

1)สำรวจระบบไฟฟ้าเดิมของบ้าน

ก่อนจะมีการติดตั้งเครื่องชาร์จสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือระบบไฟฟ้าที่จะนำมาใช้ในการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้เครื่องชาร์จ จึงต้องทำการสำรวจมิเตอร์ไฟฟ้าที่หน้าบ้านดูว่าเป็นกี่เฟส และพิกัดกระแสเท่าไหร่ (45A หรือ 100A) โดยในรูปจะเป็นมิเตอร์ขนาด 45A แบบ 1 เฟส จำเป็นต้องขอเพิ่มขนาดมิเตอร์เป็นขนาด 30(100) แต่ถ้ามิเตอร์หน้าบ้านเป็นขนาด 30(100) อยู่แล้วไม่จำเป็นต้องเพิ่งขนาดมิเตอร์สามารถติดตั้งเครื่องชาร์จได้เลย

2)ยื่นเรื่องกับการไฟฟ้าเพื่อ ขอเพิ่มขนาดมิเตอร์เป็นขนาด 30(100) และติดตั้งวงจรที่ 2

การขออนุญาติการไฟฟ้านครหลวง/หรือการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค โดยผู้ที่ต้องการจะขอวงจรสองสำหรับ EV จะต้องดำเนินการตามขั้นตอนดังนี้ 1.1)ทำเรื่องการไฟฟ้าเพิ่มขนาดมิเตอร์กับการไฟฟ้านครหลวงจากขนาด15/45 เป็น 30/100A 1.2)ทำวงจร 2 ระบบไฟตามาตรฐานการไฟฟ้า ระบบกราวด์ 1.3)ติดตั้งเครื่องชาร์จ 1.4)โทรแจ้งการไฟฟ้าให้มาตรวจมาตรฐานการติดตั้ง 1.5) ถ้าตรวจผ่าน ข้อ 1.4 การไฟฟ้ามาเปลี่ยนมิเตอร์ตัวใหม่ที่ขนาด 30/100
โดยการการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคนั้นให้เข้าไปติดต่อที่สำนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และทำการยื่นเรื่องขอมิเตอร์ตัวที่ 2 สำหรับ EV ส่วนการไฟฟ้านครหลวงให้เข้าไปที่ https://eservice.mea.or.th/measy/main.jsf และเลือกเมนู EV ดังรูปและขอเพิ่มขนาดเป็น 30/100

3) การติดตั้งวงจร 2 สำหรับ EV

การติดตั้งวงจร 2 สำหรับ EV ประกอบไปด้วยอุปกรณ์ได้แก่ สายไฟ ขนาด 16 Sqmm. (L, N) สำหรับวงจร main, แล็ก ลูกถ้วย พรีฟอร์ม , ตู้คอนซูเมอร์ 4 ช่อง, เบรคเกอร์ MCB 50A 2 Pole , เสาดินทองแดงลึก 2.4 เมตร, อุปกรณ์ระบบไฟ (ท่อ uPVCไม่ลามไฟ, กล่องกันน้ำ, ข้อต่อ, ข้องอ, ก้ามปู)

2.1 สายไฟ ที่ใช้ในการเดินระบบเมนต้องมีลักษณะคือใช้สายไฟที่ทำจากทองแดงมีขนาดสายไฟ 16 มิลลิเมตรขึ้นไป ชนิด THW และตัวสายไฟจะต้องทำจากวัสดุไม่ลามไฟและมีมาตรฐาน มอก.รองรับ โดยในตลาดที่นิยมใช้งานจะเป็นยี่ห้อ Yazaki, บางกอกเคเบิ้ล, TripleN PKS เป็นต้น โดยจะเดินจากที่มิเตอร์การไฟฟ้าดังรูป ไปยังตู้ไฟใหม่ที่โรงจอดรถของบ้าน

2.2 ตู้ควบคุมระบบไฟฟ้า (MDB) เป็นตู้ที่ใช้ในการติดตั้งอุปกรณ์ป้องกัน เช่น Circuit Breaker ทั้งตัวหลัก(Main Breaker 2 pole) ลูกย่อยแบบ 1 pole และกันดูด RCD โดยตัวตู้ควบคุมระบบไฟฟ้าต้องมีขนาดช่องที่เพียงพอ และสามารถรองรับการติดตั้งเพิ่มในอนาคตได้ โดยขนาดที่นิยมจะเป็นแบบ 7 – 9 ช่องสำหรับบ้าน และขนาด 4 - 7 ช่องสำหรับวงจร 2 โดยวัสดุของตู้ควบคุมระบบไฟฟ้าจะมีทั้งแบบเหล็กและพลาสติกไม่ลามไฟ โดยผู้ใช้งานควรจะเลือกซื้อผลิตภัณฑ์มาตรฐาน มอก. หรือ IEC

2.3 เซอร์กิตเบรกเกอร์(Breaker) คือสวิตช์ไฟฟ้าอัตโนมัติที่ใช้ในการป้องกันวงจรไฟฟ้าจากความเสียหายที่เกิดจากกระแสไฟฟ้าส่วนเกิน โดยทั่วไปเกิดจากโหลดเกินหรือไฟฟ้าลัดวงจร การทำงานของมันคือตัดกระแสไฟฟ้าหลังจากตรวจพบความผิดปกติในวงจรไฟฟ้า
ในการติดตั้ง ระบบไฟฟ้าวงจรที่ 2 สำหรับรถยนต์ไฟฟ้า เบรกเกอร์ที่เราจะติดตั้งจะเป็น Main Circuit Breaker (MCB) ที่จะถูกติดตั้งที่ตู้ควบคุมไฟฟ้า (MDB) ในพื้นที่โรงจอดรถ ซึ่งจะนิยมใช้เป็นขนาด 50A ชนิด 2 Pole ใช้ได้กับระบบไฟฟ้า 1 เฟสและ 3 เฟส เบรกเกอร์ลูกย่อย MCB มี 2 แบบที่นิยมใช้กันคือ Plug-on และ DIN-rail โดยการเลือกเซอร์กิตเบรกเกอร์สามารถเลือกได้จากแบรนด์ชั้นนำ แบรนด์ชั้นนำ เช่น ABB, Schneider, Panasonic, PHILIPS, Haco, เซฟ-ที-คัท, NANO โดยการเลือกนั้นจะต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ ดังนี้ เบรกเกอร์ที่มีมาตรฐาน มอก. หรือ IEC รับรอง, ขนาดกำลังไฟของเบรกเกอร์ให้เหมาะสมกับการใช้งาน, แผ่นทองแดง หน้าสัมผัสขนาดใหญ่ ตัดวงจรไฟฟ้าแม่นยำ

2.4เสาดินทองแดงลึก 2.4 เมตร
มาตรฐานหลักดินตาม ว.ส.ท. แท่งเหล็กหุ้มด้วยทองแดง (copperbonded ground rod ) หรือแท่งทองแดง (solid copper) หรือแท่งเหล็กอาบสังกะสี (hot-dip galvanized steel) ต้องมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 5/8 นิ้ว สำหรับแท่งเหล็กหุ้มด้วยทองแดง และ 0.625 นิ้ว หรือ 15.87 มม. สำหรับแท่งเหล็กอาบสังกะสี) ยาวไม่น้อยกว่า 2.4 เมตร มาตรฐานสายต่อหลักดินตาม ว.ส.ท. สายที่ต่อจากหลักดินมายังจุดต่อหลักดิน (ground bus) หรือต่อจากหลักดิน มายัง ground bus ในตู้ consumer unit ของเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า พิกัด 7kW หรือ 32 A จะต้องมีขนาดของสาย 10 ตารางมิลิเมตร หรือ 16 ตารางมิลลิเมตร สายต่อหลักดิน(เข้ากับหลักดิน)ตาม ว.ส.ท. ต้องใช้วิธีเชื่อมด้วยความร้อน (Exothermic Welding) หูสาย หัวต่อแบบบีบอัด ประกับต่อสาย หรือสิ่งอื่นที่ระบุให้ใช้เพื่อการนี้ ห้ามต่อโดยการใช้การบัดกรีเป็นหลัก อุปกรณ์ที่ใช้ต่อต้องเหมาะสมกับวัสดุที่ใช้ทำหลักดิน และสายต่อหลักดิน ห้ามต่อสายต่อหลักดินมากกว่า 1 เส้นเข้ากับหลักดิน นอกจากอุปกรณ์ที่ใช้ในการต่อเป็นชนิดที่ออกแบบมาให้ต่อสายมากกว่า 1 เส้น

2.5 อุปกรณ์ระบบไฟ (ท่อ uPVCไม่ลามไฟ, กล่องกันน้ำ, ข้อต่อ, ข้องอ, ก้ามปู)

4)ติดตั้งเครื่องชาร์จ

เจ้าของบ้านสามารถใช้บริการกับผู้ให้บริการติดตั้งวงจรที่ 2 ในการจัดหาเครื่องและติดตั้งเครื่องชาร์จ หรือทางค่ายรถยนต์เป็นผู้จัดหาเครื่องและดำเนินการติดตั้งให้ตามข้อตกลงอนซื้อรถ EV โดยการติดตั้งเครื่องชาร์จนั้นมีข้อควรระวังเกี่ยวกับมาตรฐานการติดตั้งและการใช้งาน 2 เรื่องหลักๆด้วยกันคือ 1)การติดตั้งเครื่องชาร์จจะต้องติดตั้งคู่กับ อุปกรณ์กันดูด(RCD) ซึ่งอุปกรณ์กันดูดที่เป็นชนิด TYPE B เท่านั้นที่สามารถทำการป้องกันได้ทั้งกระแสตรงและกระแสสลับ และ 2)ควรพิจารณาจุดติดตั้งถ้าหากว่าจุดติดตั้งมีโอกาสที่จะมีฝนสาด/หรือละอองฝน แนะนำให้ติดตั้งเครื่องชาร์จและตู้ไฟสำหรับเครื่องชาร์จไว้ในตู้กันน้ำที่เป็น IP55 ที่ตัวตู้มีหลังคาขนาดเล็ก และมียางกันน้ำที่ฝาประตูตู้สำหรับป้องกันฝน

5)เจ้าหน้าที่การไฟฟ้าเปลี่ยนมิเตอร์ใหม่

หลังจากดำเนินการตามขั้นตอนข้อที่ 1-4 แล้วเจ้าของบ้านสามารถแจ้งการไฟฟ้าเพื่อตรวจสอบมาตฐานการติดตั้งวงจรที่ 2 และเครื่องชาร์จ และดำเนินการเปลี่ยนมิเตอร์เป็นขนาด 30(100) ดังรูป